در این پست آموزشی قصد داریم در مورد موتور جستجو و موتور جستجوی فارسی صحبت کنیم. در ابتدا باید تعریفی از جستجوگر ارائه داده و سپس یکی از ابزارهای جستجوی مقاله به زبان فارسی را به شما معرفی خواهیم کرد.

موتور جستجو چیست؟

موتور جستجو یا پیمایشگر (Search Engine) به طور عمومی به برنامه ای گفته می شود که کلمات کلیدی را در یک سند یا بانک اطلاعاتی جستجو می کند. در اینترنت به برنامه ای گفته می شود که کلمات کلیدی موجود در فایل ها و سندهای وب جهانی ، گروه های خبری، منوهای گوفر و آرشیوهای FTP را جستجو می کند و به کاربران در جستجوی اطلاعات مورد نظر در میان انبوه اطلاعات موجود در شبکه کمک می کند. مانند سایتهایExcite,Google,Yahoo,MSN در موتور جستجو شما یک واژه ی کلیدی (Keyword) را وارد کرده و برنامه ی جستجو در بانک اطلاعاتی خود به جستجو پرداخته و سایت های مرتبط با موضوع شما را نمایش خواهند داد.

برترین موتور جستجو

اغلب مردم به ۲۹۰ موتور جستجو احتیاج ندارند، به خصوص افرادی که در استفاده از اینترنت مبتدی هستند. کاربران به موتور جستجویی نیاز دارند که دارای سه ویژگی کلیدی زیر باشد:

۱- ارائه ی نتایج مرتبط (نتایجی که مورد نظر شما باشد) ۲- رابط ساده و مرتب برای خواندن ۳- گزینه های مفید برای گسترش و یا محدود کردن جستجو

با توجه به این معیارها، ۵ موتور جستجوی مورد علاقه کاربران را می توانیم معرفی کنیم. این ۵ سایت جستجو، احتمالا باید ۹۹ درصد از جستجوی روزانه ی هر کاربر را در برداشته باشند.

1. Google
2. Yahoo
3. Bing
4. Duck Duck Go
5. ASK

پایگاه جستجوی مقالات فارسی

در حال حاضر وبسایت های متعددی در بستر وب وجود دارند که به نمایه سازی پژوهش های علمی کشور شامل مقالات، کتاب ها و پایان نامه ها می پردازند. در ادامه به برخی از این وبسایت ها اشاره می شود:

پایگاه هایی همچون نورمگز، مگیران، sid و پرتال جامع علوم اسلامی به نمایه سازی مقالات علمی منتشر شده در مجلات علمی کشور می پردازند. اغلب مجلات عملی دارای سایت اختصاصی برای خود می باشند که در آن مقالات پذیرفته شده را به صورت رایگان در اختیار پژوهشگران قرار می دهند.

• پژوهشگاه ایرانداک در سامانه ای با نام گنج به نمایه سازی پایان نامه های دانشجویی می پردازد.
• پایگاه سیویلیکا به عنوان نمایه کننده مقالات منتشر شده در کنفرانس ها شناخته می شود.
• اطلاعات کتابهای چاپ شده در کشور در سایت ketab.ir و سایت های کتابفروشی همچون ادینه بوک و فردا بوک قابل دسترس است.
• معمولا اطلاعات پایان نامه های دانشجویان هر دانشگاه در سایت رسمی دانشگاه ها قابل دسترسی می باشد.

این وبسایت ها از جنبه های مختلف با یکدیگر تفاوت هایی دارند. جنبه های مانند:

• ارائه سرویس رایگان یا پولی
• نوع مستندات (مقاله کنفرانس، مقاله نشریه، کتاب، پایان نامه)
• کامل بودن مستندات (به عنوان مثال پوشش بخشی از مقالات یک نشریه)
• موضوع مستندات (علوم مهندسی، انسانی و اسلامی، پزشکی و ...)
• کیفیت امکانات ارائه شده به پژوهشگر به خصوص جستجو سریع و مناسب در منابع
• رتبه در جویشگرهای عمومی مانند گوگل

موتور جستجوی مقاله علم نت

با وجود این پایگاه های متعدد که در حال ارائه خدمات به پژوهشگران می باشند اما تفاوت ها و کاستی های محتوایی، فنی و مالی شرایطی را ایجاد کرده است که پژوهشگران نه امکان اعتماد کامل به یک سامانه را دارند و نه اینکه می توانند از یک سامانه به صورت کامل صرفه نظر کنند. از این رو نبود سامانه ای جامع که امکان جستجو دقیق، با کیفیت و یکپارچه را در کلیه منابع علمی فراهم کند کاملا احساس می شود. هدف از طراحی علم نت، ایجاد یک جویشگر علمی در زبان فارسی است که با خزش هدفمند سایت های علمی و ادغام نتایج مشابه، یک درگاه یکپارچه و جامع را برای دسترسی به منابع علمی فراهم می کند.

برخی قابلیت های جویشگر علم نت

در این قسمت به معرفی برخی ویژگی ها و قابلیت های نسخه ۱٫۰ جویشگر علم نت که با توجه به ملاحظات مطرح شده در قسمت های قبل طراحی شده است می پردازیم:

• جامع ترین بانک منابع علمی فارسی منتشر شده در وب

تاکنون بیش از ۲ میلیون سند علمی شامل پایان نامه ها و مقالات منتشر شده در کنفرانس ها و نشریات در این جویشگر ایندکس شده است. علم نت با بررسی هوشمند اطلاعات، همپوشانی اسناد علمی در سایت های مختلف را شناسایی کرده و تلاش می کند تا یک بانک جامع و بدون اسناد تکراری را در اختیار کاربر قرار دهد.

• نمایش تعداد نسخه های یافته شده از یک مقاله در سایت های مختلف نمایه کننده اسناد علمی
• جستجوی یکپارچه، استاندارد و قوی در منابع علمی
• دسترسی حداکثری به منابع علمی رایگان
• قرار دادن لینک دانلود رایگان مقاله در اختیار پژوهشگر (در صورت وجود فایل رایگان)
• نمایش هوشمند کلیدواژه های مرتبط با یک موضوع خاص
• نمایش هوشمند کلیدواژه های هم استفاده با عبارت مورد جستجوی کاربر
• پیشنهاد هوشمند زیر موضوعات مرتبط با عبارت کاربر
• شناسایی روند پژوهش‌های انجام شده در یک حوزه خاص

چسبون- مجله آموزشی طراحی سایت و برنامه نویسی